- Çatışmanın kaynağını belirle
- Ortak bir zemin bulmaya çalış
- Seçenekleri ve alternatifleri değerlendir
- Bir eylem planı üzerinde anlaş
- Takip et ve değerlendirme yap
1. Çatışmanın kaynağını belirle
Bir çatışmayı çözmenin ilk adımı, onun temel nedenini ve tarafların bakış açılarını anlamaktır. Çatışma, yanlış iletişim, yanlış anlama, farklı beklentiler veya çıkar çatışmalarından mı kaynaklanıyor? Her bir tarafın gerçeklerini, hedeflerini ve değerlerini netleştirmeye çalış ve varsayımlarda bulunmaktan ya da yargılamaktan kaçın. Karşı tarafı aktif ve empatik bir şekilde dinle, duygularını ve endişelerini kabul et.
2. Ortak zemin bulmaya çalış
Çatışmanın kaynağını belirledikten sonra, müzakerelere temel oluşturabilecek ortak noktaları veya paylaşılan çıkarları bulmaya çalış. Örneğin, her iki taraf da araştırmanın kalitesine ve bütünlüğüne, yayının itibarı ve etkisine ya da iş birliğinin fayda ve risklerine değer veriyor olabilir. Soruna odaklan, kişiye değil; kişisel saldırılardan veya suçlamalardan kaçın. Olumlu ve saygılı bir dil kullan ve karşı tarafın katkılarını ve çabalarını takdir ettiğini ifade et.
3. Seçenekleri ve alternatifleri değerlendir
Ortak bir zemin bulduktan sonra, her iki tarafın da ihtiyaç ve çıkarlarını karşılayabilecek olası çözümleri veya alternatifleri değerlendirebilirsiniz. Yaratıcı ve esnek olun; her seçeneğin artılarını ve eksilerini göz önünde bulundurun. Birden fazla seçenek üretmeye çalışın ve tek bir seçeneğe bağlanmaktan kaçının. Tarafsız ve yapıcı bir bakış açısı sunabilecek bir üçüncü kişiden —örneğin bir arabulucu, mentor ya da meslektaştan— görüş alabilirsiniz. Uzlaşmaya ve bazı tavizler vermeye açık olun, ancak kendi sınırlarınızı ve ilkelerinizi de net bir şekilde ortaya koyun.
4. Bir eylem planı üzerinde anlaşın
Karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüm ya da alternatif bulduğunuzda, her tarafın rol, sorumluluk ve beklentilerini net bir şekilde belirleyen bir eylem planı üzerinde anlaşmalısınız. Plan açık, somut ve gerçekçi olmalı; bir zaman çizelgesi, bütçe ve olası aksilikler için bir B planı içermelidir. Anlaşma yazılı olarak belgelenmeli ve ilgili tüm paydaşlara —örneğin ortak yazarlar, danışmanlar, fon sağlayıcılar veya yayıncılar— iletilmelidir. Bu anlaşma belirli aralıklarla gözden geçirilmeli ve gerekli görülen durumlarda güncellenmelidir. Herhangi bir değişiklik ya da sorun hızla bildirilip çözüme kavuşturulmalıdır.
5. Takip et ve değerlendirme yap
Bir çatışmayı çözmenin son adımı, eylem planının uygulanmasını ve sonuçlarını takip etmek ve değerlendirmektir. Planın ilerleyişini ve performansını izlemeli, karşı tarafa geri bildirim ve destek sağlamalısınız. Ayrıca iş birliğinin başarılarını ve elde edilen olumlu sonuçları kutlamalı; karşılaşılan zorlukları ve güçlükleri de kabul etmelisiniz. Bununla birlikte, çatışmadan çıkarılan dersleri gözden geçirmeli ve gelecekte iletişim, iş birliği ve çatışma çözme becerilerinizi nasıl geliştirebileceğinizi düşünmelisiniz.
