IFS Uygulamaları gibi modern bir kurumsal kaynak planlama (ERP) sistemi, birden fazla planlama yöntemini destekler. Önemli olan bu yöntemlerden hangisinin sizin için en iyi sonucu üreteceğidir.
Bu bloğun orijinal sürümü 2017’de yayınlanmıştır ve o tarihten bu yana birkaç yeni planlama opsiyonu daha IFS ‘in yeni versiyonuna eklendi. Güncellenmiş bu blogda IFS Uygulamaları 10′ da mevcut olan en yaygın planlama metodlarını ve bunların ne zaman uygulanmaları gerektiği konusunda tavsiyeleri ele alıyoruz.
Planlama Yöntemi # 1) Satış ve Operasyon Planlaması
Satış ve operasyon planlama (S&OP), toplamda arz ve talebi dengelemeyi amaçlayan bir süreçtir. Satış, arz ve stoklar ürün ailesi tarafından 12-18 aylık bir ufka göre planlanmaktadır.
Planlar, darboğaz üretim kapasitesi, tedarikçi kapasitesi veya depolama alanı gereksinimleri gibi çeşitli kaynak gereksinimlerini hesaplamak için kullanılır. Yeni bir sözleşmenin, yatırımın, dış kaynak kullanımının vb. potansiyel etkilerini görmek için çeşitli senaryolar analiz etmenizi sağlar.
S&OP, ortak ve onaylanmış bir plan oluşturmaya hizmet eden bir süreçtir. Şirketinizin zaman içinde arz ve talep arasında bir denge kurmasına yardımcı olur. Bu sayede, aşırı stoklar, eksiklikler ve ani siparişler gibi dengesizliklerden kaçınılarak maliyetli semptomlar önlenir.
IFS Uygulamalarında sunulan çözüm, hem stoğa üretim hem de siparişe özel üretim yapan firmalar için uygundur.

Planlama Yöntemi # 2) Ana Çizelge ve Malzeme İhtiyaç Planlaması
Ana Çizelge (MS), tahminleri ve kesin siparişleri kullanarak, öngörülen envanteri hesaplar ve tedarik teklifleri oluşturur. Bunu yaparken eminiyet stoğu ve parti büyüklükleri de dikkate almaktadır. Sonucunda, Ana Üretim Çizelgeleme (MPS) adı verilen bir üretim planı elde edilir.
Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP), yarı mamuller ve bileşen gereksinimleri için bir tedarik planı oluşturmak üzere MPS’ yi malzeme listesi (BOM) ile birlikte kullanacaktır. Lot büyüklüklerinin belirlenmesinde, en düşük maliyetli lot ya da bire bir lot gibi seçenekler vardır. MRP tek bir malzeme için, tek bir site için, birden fazla site için ya da proje için çalıştırılabilir. MRP genellikle günde bir kez çalıştırılır.
MS ve MRP 1960’lı yıllarda ortaya çıkmıştır ve bugün imalat sanayinde en sık kullanılan planlama yöntemleridir. O günden bu güne çözümler git gide gelişmiştir. IFS Uygulamalarındaki en son ilaveler ise, istenilen komponente manuel olarak tanımlanan veya otomatik olarak sisteme hesaplattırılabilen güvenlik stoğudur. Üretim miktarı sezonsal olarak değişkenlik gösteriyorsa farklı tarih aralığında farklı güvenlik stokları tanımlanır.
Sezonsal periyotlara göre değişen güvenlik stokları, stok seviyelerini dinamik olarak talebe göre uyarlamanızı sağlar. Sonuç, statik güvenlik stokları ile elde edilebileceklerin aksine, daha düşük maliyetle daha yüksek kullanılabilirliktir. Buna ek olarak, bağımlı ve bağımsız taleplere cevap verme imkanınız olur. MPS hesapladığı tahminlerin toplamını MRP sayesinde arz tekliflerine dönüştürür. Bu özellik, aynı zamanda bileşen yedek parçaları ve kitin dışında da satılan parçaları planlamak için gereklidir.
Bu tür bir planlamanın temel yararı, tahmin ufku boyunca uzanan güvenilir bir tedarik planıdır. Bu plan genellikle tedarik tahminlerini tedarikçilerle paylaşmak ve gelecekteki kapasite gereksinimlerini hesaplamak için kullanılır. MRP ile ilgili birkaç dezavantaj şunlardır:
- Forecasting : En azından teslim süresi toplamı kadar miktarın öngörülmesine ihtiyaç duyar. Bu da, öngörülerin olmadığı siparişlerin planlaması için daha az kullanışlı anlamına gelir.
- BOM : Malzeme listesinin tanımlanması gerekir. Siparişe özel mühendislik veya konfigürasyonlu ürünlere sahipseniz bu mümkün olmayabilir.
- Overly precise : MRP kesinlik barındırır, bu sebeple, bazı durumlarda alt seviye hesaplamalarında çok sayıda uyarı mesajı oluşturabilir/oluşturabilmektedir.
MS / MRP, oldukça istikrarlı, tahmin odaklı, stoğa üretim (MTS) yapanlar için hala en iyi seçenektir. MRP, bazı siparişe özel üretim (MTO) senaryoları için iyi bir seçenek olabilir, örneğin, bir sipariş alındıktan sonra seri ürün hazırlandığında.

Planlama Yöntemi # 3) Talebe Dayalı MRP
Talebe Dayalı MRP (DDMRP) IFS Applications 10 (2018) ‘da tanıtılan yeni bir konsepttir. DDMRP, malzeme listesinde stratejik tampon stokların belirlenmesi anlamına gelir. Tampon stoklar, teslimat sürelerini azaltacak, tüketicilere ulaşılabilirlik sağlayacak ve yukarı yönlü kaynakları talep dalgalanmalarından koruyacak şekilde konumlandırılmıştır.
DDMRP, şirketlerin tahmin doğruluğundaki düşüklük, yüksek sayıda mamul çeşidi ve uzun tedarik süreleri nedeniyle günümüzün zorluklarıyla başa çıkmasına yardımcı olur. Karmaşık zorluklara, basit ve görsel bir çözümdür.
IFS’ in DDMRP çözümü Demand Driven Institute ‘nün gerekliliklerini karşılamaktadır. IFS Applications 10 içerisindeki MRP ’nin gömülü bir parçasıdır. Bu da, çözümü aşamalı olarak tanıtabileceğiniz ve herhangi bir ön yatırım veya karmaşık entegrasyon olmadan etkilerini inceleyebileceğiniz anlamına gelir.
DDMRP ‘nin daha fazla bilgi için, lütfen DDMRP hakkında daha ayrıntılı bilgi veren birkaç eski blog yayınına göz atın:
Planlama Yöntemi # 4) Sipariş Özel Planlama
Siparişe özel planlama (MTO), öngörüye dayalı planlamaya kıyasla farklı gereksinimlere sahiptir, siparişe özel yapılan ürünlerin planlanmasıdır.
Malzeme arzının taleple ilişkilendirilebilmesi önemlidir. Öncelikle, ürün yapısı üzerinde değişiklik yönetimini destekler ve malzemelerin üretildikten sonra uygun talep kaynağında tüketilmesini sağlar.
Bir tedarik emri ile ilişkili talebi takip etmek için aralarında bağ kurulur. MRP konseptleriyle karşılaştırıldığında, MTO planlaması daha yüksek esneklik gerektirir. MTO genellikle dinamik ürün ağacına sahip konfigüratif ürünler içerir. Bu esneklik ihtiyacına çözüm olarak siparişe özel üretim için kullanılan IFS planlama modülüne Dinamik Sipariş Takibi (DOP) adı verilir.
Planlama Yöntemi # 5) Yeniden Sipariş Noktası
Yeniden sipariş noktası (ROP) en basit şekliyle, eldeki miktar, tanımlanmış stok seviyesinin altına düştüğünde tedarik siparişinin tetiklenmesidir.
Emniyet stoğu ve yeniden tedarik miktarını hesaplamak için oldukça gelişmiş kavramlar dikkate alınır, örneğin hedeflenen servis hizmetleri. Ayrıca, ROP tabanlı planlama, talep tahminini de dikkate alması ile trendler ve mevsimsellik doğrultusunda dalgalanmaları hesaba katar.
MRP ‘nin aksine, ROP planlaması diğer malzemelerden bağımsız olarak çalışır. Bir parçaya olan talep temelde diğer parçalara olan talebin sonucu olduğunda problem teşkil edebilir. Öte yandan, yedek parça ve sarf malzemeleri için ticarette iyi çalışan sağlam ve güvenilir bir planlama yöntemidir.
Planlama Yöntemi # 6) Kanban
Kanban ürün yapısı üzerinde aşağı doğru talebin tedariği tetiklediği bir çekme sistemidir. Kanban çevrimi, standart kasalar ve bu kasalarla ilişkilendirilmiş bilgi kartları ile tanımlanır. Kasa boşaldığında ikmal için tedarik noktasına geri taşınır.
Çekme sistemi doğası gereği, devam eden çalışmayı ve fazla envanter oluşumunu minimize eder. Her bir malzeme akışının (tedarik noktası, parça numarası ve tüketim noktası) ayrı ayrı tanımlanması gerekir. Kanban, örneğin bir iş merkezinin diğerini beslediği tekrarlayan süreçlerde en iyi sonucu verir.

Hangi yöntem kullanılmalıdır?
Hangi planlama yönteminin kullanılacağına ilişkin karar, esas olarak imalatın nasıl tetiklendiğine (sipariş özel, stoğa vb.) ve tedarik sürecinin doğasına bağlıdır. Aşağıda altı farklı tedarik sürecini tanımladık ve açıkladık:
- Project: Genellikle bir defaya mahsus siparişe özel tasarlanan kompleks üretim (ETO)
- Jobbing: Genellikle müşteri şartnamesine göre fonksiyonellik odaklı küçük hacimlerde üretim
- Batch: Standart parçaların lot halinde üretimi
- Repetitive: Standart ürünlerin hıza dayalı üretimi
- Trade: Hacmi yüksekten düşüğe değişen ürünlerin bir tedarik ağı üzerinde dağıtılması
- Spare Parts: Genellikle düşük ve öngörülemeyen talepleri olan parçaların dağılımı
Duruma dayalı öneriler
Aşağıdaki tabloda, farklı durumlarda hangi planlama stratejilerinin dikkate alınacağına dair önerimiz bulunmaktadır.

Dikkate alınması gereken noktalar:
- IFS ’in MRP ‘si, yeni bir sipariş içindeki tek bir parçaya, tek bir siteye ve birden fazla site içeren planlama ağına tedarik oluşturacak şekilde çalışabilir. Planlama ağı örneğin, tedarikçi site ile montaj yapan site arasında koordine planlama yapmayı mümkün kılar.
- MRP, sipariş özel üretim ve tekrarlayan senaryolarda da çalışsa da, DOP ve Kanban tarafından sunulan daha spesifik işlevsellik genellikle daha iyi sonuçlar elde eder.
- DDMRP tamponları, talep daha kararlı ve öngörülebilir olduğunda en iyi sonucu verir. Bu genellikle siparişe özel üretimin ortak bileşenler içerdiği durumda da geçerlidir.
- ROP tabanlı planlama, talep fazlası olan durumlarda buffer oluşturmak için de kullanılır. Bunun nedeni kritik malzemeler için teslim sürelerini kısaltmak veya talep değişkenliğini absorbe etmek olabilir.
- Sınırlı sayıda parça içeren yüksek hacimli dağıtım senaryoları MS ‘den faydalanır. Yüksek talep değişkenliği ve çok sayıda parça içeren akışlar, ROP kullanılarak daha iyi planlanır.
Yöntemleri birleştirmeyi düşünmeli misiniz?
Çoğu şirket bu yöntemlerin bir kombinasyonunu incelemelidir. IFS’de buna karma mod planlaması denir ve iki şekilde gerçekleşiyor:
- Bazı ürünler stoğa ve diğer ürünler siparişe özel yapılır.
- The position of the order decoupling point: Teslim süreleri ve nihai spesifikasyonu üretme taahhütündeki gecikmeleri azaltmak için, talep ayrıştırma noktalarının kullanılması yaygındır. Sipariş gerçekleştikten sonra yerine koyma sürecinin başladığı bir envanter tamponudur. Ürünlerin benzerliklerinin fazla olduğu seviyede farklı bir üretim stratejisi kullanılırken, ürünlerin başkalaştığı noktada farklı bir üretim stratejisi kullanılabilir.
İmalat şirketlerinin büyük çoğunluğu karma mod planlamasından faydalanacaktır. Planlama yöntemlerinin karma modda nasıl birleştirilebileceği, gelecekteki makalelerde ele alınacaktır.
Umarım, çeşitli planlama yöntemlerine (ve ne zaman dikkate alınması gerektiğine) ilişkin bu kısa genel bakışı faydalı buldunuz. Planlama hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklarla ilgilenebilirsiniz:
IFS Applications for Demand Planning | Brochure
IFS Inventory Planning and Replenishment | Executive Summary
Minimize waste through continuous improvement with IFS Kanban | Executive Summar
Bu blog yazısı, Solution Architect IFS Nordics ve Jakob Björklund ve CPIM IFS Ar-Ge Program Yöneticisi Mats Johansson tarafından yazılmıştır.